شیوه صحیح امر به معروف از نگاه قرآن
تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۰۸۷۱۲
بیشتر اوقات، امر به معروف و نهی از منکر با زبان عمل و رفتار‌های سازنده محقق می‌شود نه با زبان سر. امر به معروفی که همراه با شرایط مندرج در رساله‌های عملیه نباشد که از جملۀ آنها علم، احتمال اثرگذاری، عدم خطر جانی و مالی و آبرویی و افتادن در مفسده است، نتیجۀ مطلوبی ندارد. امر به معروفی که در آن خیرخواهی نباشد و همراه با حقارت و خالی کردن عقده‌های درونی و حرص داشتن نسبت به ملت باشد، نتیجۀ وارونه می‌دهد؛ در واقع از یک سو بزرگان هر جمعی شامل خانواده و جامعه باید ضمن آنکه علم لازم نسبت به آن مسئله را داشته باشند و خود نیز عامل به آن باشند، باید با حسّی پدرانه و دلسوزانه و البته مدبّرانه مبادرت به اصلاح کنند و از سوی دیگر مردم نسبت به هم‌نوعان خویش، روحیه‌ای برادرانه و خواهرانه داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وقتی به سیاق یکی از مجموعه آیات مربوط به امر به معروف و نهی از منکر مراجعه می‌کنیم، این تبیین را می‌بینیم. خداوند در آیات ۱۰۳ تا ۱۰۵ آل عمران می‌فرماید
«وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَ لَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ»؛ یعنی «و همگی به ریسمان خدا (قرآن و عترت) چنگ بزنید و پراکنده نشوید! و نعمت (بزرگ) خدا را بر خود، به یاد آورید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دل‌های شما، الفت ایجاد کرد، و به برکت نعمت او، برادر شدید؛ و شما بر لب حفرهای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد؛ این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار می‌کند، امید که هدایت شوید.»
بعد در آیۀ بعد می‌فرماید حالا در چنین فضایی از مهر و عطوفت و اُلفت:
«وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»؛ یعنی «باید از میان شما جمعی دعوت به نیکی، و امر به معروف و نهی از منکر کنند و آنها همان رستگارانند.»
بنابراین این آیه را می‌توان از چند جنبه مطالعه کرد:
۱. از جنبۀ سیاق آیات؛ به این معنا که این آیۀ امر به معروفی درست در سیاق آیۀ قبل قرار دارد و این نکته را به ما می‌فهماند که باید امر به معروف و نهی از منکر در فضایی مهربانانه، سراسر عطوفت و همراه با روحیه‌ای دلسوزانه و برادرانه اتفاق بیفتد.
۲. از جنبۀ ضرورت امر به معروف و نهی از منکر که خداوند موظف می‌کند در جامعه و در جمع دوستان و خانواده و تشکیلات اداری، همواره باید یک عده‌ای باشند که نسبت به مثبتات و منفیات حساس باشند؛ به این معنا که دیگران را دعوت به ارزش‌ها کنند و روحیه‌ای ناصحانه داشته باشند و اگر خلافی مشاهده کردند، با جمع همراهی نکنند بلکه نسبت به آن خلاف واکنش نشان دهند تا این روحیۀ بیدارباشی همواره در آن محیط حکمفرما باشد. گزاف نیست که بگوییم بیشترین مصیبتی که بر یک جمع بزرگ و کوچک وارد می‌شود، به دلیل عدم جامۀ عمل پوشاندن به همین دستور خداوندی است.
بعد در آیۀ ۱۰۵ تأکید می‌کند:
«وَ لَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَ أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ»؛ یعنی «و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند، (آن هم) پس از آنکه نشانه‌های روشن (پروردگار) به آنان رسید و آنها عذاب عظیمی دارند.»
یعنی مانند عده‌ای نباشید که تفرقه بین آنها افتاد و اختلاف پیشه کردند بعد از آنکه نشانه‌های خدا برایشان آمد. یعنی عمدۀ هرج و مرج‌هایی که در جامعه رخ می‌دهد، به دلیل عدم اهتمام به مسئلۀ امر به معروف و نهی از منکر و شرایط تحقق این دو امر است. از یک سو جمع و جامعه‌ای که در بین آنها افراد مصلحی نباشند به اختلاف و پراکندی دچار می‌شوند و از دیگر سو افرادی مبادرت به امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند که اهل تألیف قلوب و اتحاد قلب‌ها نیستند و بلکه نگاهی محقرانه و خصمانه به افراد دارند. از این منظر است که رهبر معظم انقلاب به عنوان پدر معنوی جامعۀ ما همواره مؤمنین را دعوت به خیرخواهی در امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند.
منبع: تسنیم
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردیمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: امر به معروف دانستنی های قرآن ماه رمضان امر به معروف و نهی از منکر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۰۸۷۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توصیه‌هایی برای انتخاب رشته صحیح و اصولی
روح انسان با توجه به حقیقت «نَفَختُ فِیهِ مِن رُوحی» از خداوند تبارک و تعالی منشأ گرفته و فطرت الهی انسان ذاتاً کمال‌جو و عاشق وصل به بی‌نهایت و قرب الهی است. میل به آموختن و یادگیری حتی از سنین کودکی، نشانه‌ای از روحیه کمال‌طلبی انسان است. همان‌طور که او بزرگ‌تر شده و در تلاش برای کسب آموختنی‌هاست، درهایی به روی ناشناخته‌ها باز کرده و به اسرار عالم آگاه‌تر می‌شود. هر رشته تحصیلی همین خصوصیات را دارد و انسان با ورود به آن به حقایقی ناشناخته آگاهی پیدا می‌کند.
فرد این احساس و گرایش را در خود مییابد که میخواهد به راز و اسرار اشیا و حوادث اطراف خود آگاه شود. آثار این تمایل و احساس بهصورت محدود و ضعیف از لحظه پیدایش در او مشاهده می‌شود و بهتدریج که قوای ادراکی او رشد می‌کند، زمینهها و شرایط لازم برای تبلور آن فراهم می‌شود و آهسته آهسته آثار و نتایج آن نیز در زندگی او گسترش و تکامل مییابد.
عامل و منشأ اصلی پیدایش و تکامل فلسفه و علم بشری، حس کنجکاوی و حقیقتجویی او است. هر چند عوامل مختلف اجتماعی نیز در این امر تأثیر داشتهاند، ولی شالوده آن را حس کنجکاوی و علمدوستی انسان تشکیل می‌دهد. به عبارت دیگر، علمدوستی و حقیقتجویی حقیقت فطری بشر است و تفاوت‌های کمی و کیفی در تعین و تحقق یافتن این گرایش فطری تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی قرار می‌گیرند.
بر اساس همین نیاز فطری، انسان باید با آگاهی و علم پا به دنیای رشد و علم‌آموزی و آموزش بگذارد. در سنین پایین‌تر و سال‌های ابتدایی تحصیل معمولاً والدین در انتخاب راه نقش پررنگی دارند و مسیر زندگی کودکان در گرو تصمیمات آنان است. اندکی پس از آن و در زمانی که برای روشن‌تر شدن مسیر زندگی باید رشته‌ای را انتخاب کنند، برخی دانش‌آموزان بدون هیچ فکر و داشتن نقشه راهی، فقط درصدد ورود به دانشگاه هستند.
حتی از افرادی می‌خواهند بدون توجه به استعداد، علایق و... برای آنها انتخاب رشته کرده و به گونه‌ای این رشته‌ها را کنار هم بچینند که با رتبه کسب شده بتوانند عنوان دانشجو را بدست بیاورند. آنها به این نکته توجه ندارند که این انتخاب، چهار سال از عمر آنها را معطوف به خود می‌کند و در زندگی و آینده‌شان تأثیرگذار است. به همین دلیل است که برخی در دوره تحصیل انصراف می‌دهند، زیرا متوجه می‌شوند رشته انتخاب شده، با روحیات آنها سازگار نیست. برخی دیگر نیز با توجه به علایق و توانمندی خود انتخاب رشته کرده و براساس رتبه‌ای که دارند، رشته‌ای را انتخاب می‌کنند.
اما خوب است در تمام این مراحل توجه داشه باشیم قرآن کریم و پیامبر اسلام(ص) همواره بر ضرورت علم‌اندوزی و تحقیق و پژوهش تأکید کرده‌اند. همچنین معارف دینی، گنجینه‌ای از معلومات ناب به ما می‌دهد که از برکت آن می‌توانیم دنیا و آخرت خود را بسازیم.
قدم گذاشتن در مسیری که به یاری مطالعه، تحقیق، پژوهش، تلاش و توکل می‌توان به شناخت خود و خداوند دست یافت حتماً یکی از بهترین ثمرات دین‌پژوهی و بازگشت به فطرت خداجوی انسان است. به یاد داشته باشیم مطالعه رشته‌های حوزوی، الهیات و زیرمجموعه آنها تأثیر زیادی در جهان‌بینی فکری و حوزه عملکردی انسان در این زندگانی و فرصت محدود عمر دارد.
پسندیده است دانشجویان عزیز هنگام انتخاب رشته دانشگاهی به این نکات هم توجه داشته باشند و با علم و چشمی باز دست به انتخاب بزنند و این فرمایش رهبر معظم انقلاب را در نظر داشته باشند که «انتخاب رشته صحیح پایه پرورش استعداد است».
منبع: روزنامه قدس
آغاز بارگذاری مدارک پذیرفتهشدگان آزمون آموزگاری